การถ่ายภาพนั้นนอกจากการจัดองค์ประกอบภาพโดยการใช้เส้น มุม รูปทรงต่างๆแล้ว การเลือกใช้สีต่างๆในภาพก็เป็นหนึ่งในองค์ประกอบภาพที่จะช่วยเสริมความน่าสนใจและทำให้ดูน่าดึงดูดมากขึ้น ซึ่งในการเลือกว่าใช้สีใดก็มีเรื่องให้ต้องคิดมากมาย แต่ก็มีหนทางแบบง่ายๆโดยการใช้ วงล้อสี(Color Wheel)
วงล้อสี (วงจรสี, Color Wheel, Color Circle)
ภาพจาก : designcode
เราเรียนกันมาตั้งแต่เด็กแล้วว่าแม่สีตามธรรมชาตินั้นมี 3 สีคือ แดง เหลือง น้ำเงิน ซึ่งสามารถผสมกันเป็นสีอื่นๆได้มากมายและวงล้อสีนี้ก็เกิดจากการผสมแม่สีทั้ง 3 จนได้สีมา 12 สีเช่นกันโดยแบ่งเป็นขั้นๆ
1. Primary Colors
(แม่สี) 3 สี แดง เหลือง น้ำเงิน
2. Secondary Colors
เกิดจากการนำแม่สีมาผสมกันเกิดสีใหม่อีก 3 สี
-
- แดง + เหลือง = ส้ม
- น้ำเงิน + แดง = ม่วง
- เหลือง + น้ำเงิน = เขียว
3. Tertiary Colors
นำสีที่ได้มาใหม่ในขั้นที่ 2 ผสมกับแม่สีทั้ง 3 อีกที
-
- ส้ม + แดง = ส้มแดง
- ส้ม + เหลือง = ส้มเหลือง
- ม่วง + แดง = ม่วงแดง
- ม่วง + น้ำเงิน = ม่วงน้ำเงิน
- เขียว + เหลือง = เขียวเหลือง
- เขียว + น้ำเงิน = เขียวน้ำเงิน
ทั้ง 12 สีในวงล้อยังแบ่งออกเป็น 2 วรรณะ ซึ่งให้อารมณ์ในภาพถ่ายของเราต่างกัน
- สีร้อน ได้แก่ฝั่งสีแดง ส้ม เหลือง ม่วง ส่วนใหญ่จะให้อารมณ์ที่ร้อนแรง เร้าอารมณ์ สนุกสนาน
- สีเย็น ได้แก่น้ำเงิน เขียว เหลือง ม่วง ซึ่งจะให้อารมณ์ที่สงบ เย็น ผ่อนคลาย
สีเหลืองและม่วงนั้นเป็นทั้งสีร้อนและเย็นอย่างละครึ่ง เหลืองและม่วงหากอยู่กับสีโทนร้อนก็จะดูร้อน หากอยู่กับสีโทนเย็นก็จะดูเย็น
เทคนิคการเลือกใช้สี
คู่สี Complementary Colors
เป็นการเลือกใช้สีสองสีที่เป็นคู่ตรงข้ามกันในวงล้อสีซึ่งคู่สีทั้งสองจะมีความตัดกันอย่างสุดขั้วอย่างเช่น เขียว-แดง, ม่วง-เหลือง หรือฟ้า-ส้ม หากใช้คู่กันจะให้ความสดใส และช่วยเสริมกันทั้งคู่ดูมีความจัดจ้านมากขึ้น
สังเกตคู่สีที่ตัดกันได้ง่ายๆจากวงล้อสีซึ่งสีที่ตัดกันจะอยู่ตรงข้ามกันพอดี
การใช้สีในลักษณะนี้มักใช้สร้างจุดเด่นให้แบบหลุดออกจากฉากหลังอย่างชัดเจนจากการที่สีตัดกันอย่างมาก และการเสริมความจัดจ้านของกันและกันในสีทั้งสองยังช่วยดึงดูดสายตาคนดูในครั้งแรกที่เห็นด้วย
ภาพถ่ายจาก : flickr
ภาพถ่ายจาก : flickr
การตัดกันระหว่างสีม่วงและเหลืองที่ช่วยดึงดูดสายตาในแรกเห็นได้ดีเลย
ภาพถ่ายจาก : flickr
ภาพถ่ายหญิงสาวอัฟกันตาสีเขียวที่โด่งดังของ Steve McCurry เป็นตัวอย่างที่ดีมากของการใช้สีตัดกันระหว่างแดงและเชียว
แดงและเขียวคู่สีที่หาได้มากมายในธรรมชาติ
การเล่นสีคู่ตรงข้ามเหลืองและน้ำเงินผ่านการย้อมสีส่วน Highlight และ Shadow
โทนสีอมฟ้าของพื้นถนนตัดกับสีเหลืองของรองเท้าทำให้ช่วยเสริมความโดดเด่นของรองเท้าขึ้นไปอีก
สีที่ใกล้เคียงกัน Analogous Colors
คือการเลือกใช้สีที่อยู่ใกล้ๆกันในวงล้อสี ซึ่งจะทำให้แต่ละสีกลมกลืนไปในทางเดียวกัน
ภาพถ่ายจาก : flickr
ภาพถ่ายจาก : flickr
บางครั้งวัตถุในภาพมีคู่สีที่ตัดกันจำนวนมากแต่ด้วยการลด Saturation(ความอิ่มสี) ก็ทำให้สีทั้งหมดดูกลมกลืนเข้ากันได้อย่างพอดี
ภาพถ่ายจาก : flickr
ฟ้าและเขียวสีของธรรมชาติที่เข้ากันได้อย่างลงตัว
ม่วงและน้ำเงินคู่สีที่อยู่ใกล้กันในวงล้อสีสามารถเข้ากันได้ดี
การเลือกใช้แบบไหน
ในการถ่ายภาพจะเลือกใช้สีแบบไหนจริงๆแล้วไม่มีกฎที่ตายตัวแน่นอน ขึ้นอยู่กับว่าช่างภาพนั้นต้องการจะสื่ออะไรในภาพนั้น แต่โดยทั่วไปแล้วสีที่อยู่ใกล้กันในวงล้อนั้นมักจะเข้ากันได้ดีแต่ถ้ายิ่งหากกันมากเท่าไหร่ก็จะยิ่งตัดกันมากขึ้นจนเมื่ออยู่ตรงข้ามกันจะตัดกันมากที่สุด หากจะใช้คู่สีที่ตัดกันก็ต้องตัดกันแต่พอดีหากมีหลายสีมากเกินไปภาพจะยุ่งเหยิง(แต่บางครั้งก็สวยใส Colorful จนน่าแปลกใจ) การใช้สีที่กลมกลืนกันก็ต้องระวัง ไม่ให้โทนสีโดยรวมดูออกมาจืดจนเกินไป
เว็บดีๆสำหรับใช้ดูการใช้สีแบบต่างๆ Adobe Color CC
ภาพถ่ายจาก : flickr
บทความนี้เขียนเมื่อวันที่ 23/11/2016